Reims to jednak nie tylko katedra, o której z tak wielką czułością i znawstwem pisał do swojego przyjaciela, Lucjana Rydla, 125 lat temu Stanisław Wyspiański.
Reims, to także starsza od katedry, oddalona od niej o zaledwie 1700 kroków bazylika, której patronuje św. Remigiusz, biskup i apostoł Franków.
Obie zaś świątynie, to "stacje" historycznego "traktu królewskiego". Stosownie do ceremoniału*, który, z nielicznymi wyjątkami (min. Henryk z Navarry) respektowały niemal wszystkie koronowane głowy**, począwszy od Filipa Augusta, stąd właśnie wyruszała procesja, zwana koronacyjną. Prowadził ją aż do bram katedry opat. Tam procesję "przejmował" arcybiskup, by w rozbudowanym i trwającym niemal dwa dni pełnym śpiewów, kadzidła i nabożeństw uroczystym ceremoniale namaścić króla, przyjąć od niego przysięgę a następnie włożyć na jego skronie koronę. Tą samą, którą nosił Karol zwany Wielkim.
Z polsko-języcznej "wkładki" opisującej dzieje opactwa i bazyliki dowiadujemy się min., że pierwsza kaplica stanęła tu już w VI wieku. Rosnący ruch pielgrzymkowy do grobu cieszącego się sławą świętości biskupa Remigiusza spowodował konieczność powiększenia świątyni. Od VIII wieku rządzą tu już sprowadzeni z Saint-Denis Benedyktyni. Pod kierunkiem opata Teodoryka (I poł. XI w.) następuje rozbudowa całego kompleksu - klasztoru i kościoła.
Nawa główna zostaje wydłużona i liczy sobie już 11 przęseł, zaś nawy boczne zostają zamknięte apsydą.
Wiek XII, to kolejna przebudowa. W jej wyniku kościół otrzymuje nową fasadę od strony zachodniej. Opat dom Pierre de Celle powiększa również przedsionek świątyni i dokonuje gruntownej przebudowy, w tym - powiększenia prezbiterium, którego nowe, przepiękne obejście połączy pięć promieniście rozchodzących się kaplic.
Jednak nie wszystkie elementy nowego stylu dały się wkomponować w urządzoną wg romański założeń bryłę. Podniesienie i wzmocnienie murów nawy głównej pozwoliło wprawdzie doświetlić wnętrze ale efekt końcowy jest daleki od tego, jaki spotykamy w nieodległej Notre Dame. Okna naw bocznych na poziomie clerestorium i doświetlające galerię "świetliki" nie wpuszczają do wnętrza zbyt wiele światła.
Także przypory przejmujące siły sklepienia, oddziałujące na mur nawy po jego podwyższeniu, sprawiają wrażenie jakby przybyły tu z trochę innego świata.
Dzięki ożywieniu duchowemu i gospodarczemu, jakie przyniosło zakończenie niszczących Europę działań wojennych (Wojna Stuletnia) ukończona została przebudowa południowego skrzydła transeptu. Dzieło zostało ukończone w stylu flamboyant, ostatniej, najbardziej dekoracyjnej fazie gotyku.
Fasada ściany północnej na swoją rozetę musiała jeszcze trochę poczekać.
Wnętrze kościoła kryje w sobie wiele pamiątek wieków "średnich" a także późniejszych. Ogromne wrażenie robi płyta z prezbiterium nieistniejącego już, zrównanego z ziemią przez dzieło "oświeconego" rewolucyjnymi ideami rozumu, przepięknego gotyckiego opactwa i kościoła św. Nicetasa.
W krypcie bazyliki pochowano wiele wybitnych i znaczących dla historii królestwa postaci, min. Karlomana - pierwszego z synów Karola Wielkiego, Ludwika IV, Lotara I.
Obok kościoła stoi - a czynię tu zakład, w którym pod zastaw kładę ramę mojego roweru (pardon, czy przypadkiem powiedziałem "moją"?) - jedyny chyba we Francji pomnik, upamiętniający chrzest merowińskiego króla Franków - Chlodwiga. A działo się to w roku Pańskim, 496.
Gdyby w niedalekiej przyszłości - a wydaje się, że czasu na opamiętanie (przy założeniu, że jest ono w ogóle możliwe), zostało już naprawdę niewiele - sprawujący dziś władzę na podległym ongiś chrześcijańskim królom terytorium chcieli odbudować życie narodu i państwa wg tamtych, "pierwszych" reguł, to źródło bije naprawdę blisko.
- "Przestać mówić o Reims to tak trudno jak odejść od fasady i nie patrzeć na nią więcej - na nią co […] taka wrażliwa - taka królewska"
Pożegnać się z tym miastem?
Jak?
Bez względu na to, jaką postać przyjmie moja odpowiedź i jakie słowa będą jej towarzyszyć, jeszcze dziś muszę ją "wyprawić", z całym towarzyszącym jej bagażem do Sedanu.
*szczegóły ceremonii koronacyjnej: link
**pierwszym koronowanym tu królem był Ludwik Pobożny (816)
Notre-Dame de Reims na mapie gotyku.
Saint-Remi na mapie gotyku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz